Bronnen voor de economische geschiedenis van het Beneden-Maasgebied 1104-1534

Uitgegeven door J.F. Niermeyer en J.G. Smit (jaar van publicatie: 1968-1997)

Van de drie economische kerngebieden in de Nederlandse rivierendelta – Schelde, Maas-Rijn en Zuiderzee-Amsterdam – beoogt deze uitgave de bronnen voor het middengebied in kaart te brengen. Geografisch middelpunt waren de rivieren Rijn, Lek, Waal, Maas en Merwede vanaf Keulen en Venlo tot aan de zeemondingen. Behalve de economische activiteiten over, langs en aan deze rivieren ontsluiten de verzamelde bronnen ook die betreffende plaatsen, die nauw met verkeers- en waterwegen verbonden waren.

Kernstad is Dordrecht, dat met zijn stapelrecht en Maasrecht de handel in de mondingen beheerste. Daarnaast ontsluit de uitgave ook de bronnen voor de handel en nijverheid van plaatsen als Den Haag, Brielle, Rotterdam, Zierikzee, Gouda, ‘s-Hertogenbosch en Nijmegen. Behalve de intern-plaatselijke economische activiteiten zijn ook de economische betrekkingen van het kerngebied met de andere Nederlandse regio’s en met overzeese grootmachten als Frankrijk, Engeland en de Hanze behandeld.

De uitgave bestaat uit twee delen. In deel I zijn de teksten van oorkonden, akten, brieven en rekeningposten over het tijdvak 1104-1399 in extenso of in regest uitgegeven. Ook bevat dit deel de weinige bewaard gebleven rekeningen van de wissel te Dordrecht en de tollen te Dordrecht, Heusden, Geervliet en Strienemonde. In deel II zijn uitsluitend de uit de jaren 1422-1534 nog resterende rekeningen van de Hollandse tollen opgenomen (te Gorinchem, Schoonhoven en Geervliet en aan de Gleede). Deze rekeningen worden voorafgegaan door een uitgebreide inleiding over het Hollandse tolsysteem.