Lancering van de applicatie Goetgevonden

Op maandag 9 december 2024 vond de lancering van de applicatie Goetgevonden, De resoluties van de Staten-Generaal plaats in Nieuwspoort, Den Haag. Met behulp van deze webapplicatie is het nu mogelijk om te zoeken in alle resoluties (besluiten) die de Staten-Generaal hebben genomen tussen 1576 en 1796. Het project, genaamd REPUBLIC, werd tussen 2019 en 2024 uitgevoerd door het Huygens Instituut voor Nederlandse Geschiedenis en Cultuur. Tijdens een informatief programma werden de aanwezigen meegenomen in de geschiedenis van de Staten-Generaal, de technische kant van de applicatie, de uitdagingen, persoonlijke ervaringen en de feestelijke lancering. Ik was aanwezig namens het KNHG.

De aftrap werd verzorgd door Eveline van Rijswijk, die de doelen van het evenement presenteerde: leren, verheugen en medewerkers in het zonnetje zetten. Dit alles is gelukt! Na een kort filmpje werd duidelijk dat de naam Goetgevonden is afgeleid van ‘Is goetgevonden ende verstaen…’, de woorden die de griffier van de Staten-Generaal dagelijks op papier zette. Joris Oddens en Rik Hoekstra (project REPUBLIC, Huygens Instituut) benadrukten het belang van deze ‘oerbron’ en de nieuwe mogelijkheden die dit project biedt voor historici en langdurig onderzoek. Met één klik op de knop is het mogelijk te zoeken in zo’n half miljoen pagina’s.

De geschiedenis van de Staten-Generaal werd in een notendop verteld door ervaringsdeskundige Geert Jan Hamilton (oud-griffier van de Staten-Generaal). Hamilton benadrukte tevens dat hij niet kon wachten om zijn eigen familienaam in de applicatie op te zoeken. Daarna werden de vrijwilligers in het zonnetje gezet. Don Westerheijden en Janny Herfst, beiden enthousiaste vrijwilligers van Goetgevonden hebben veel gelezen en onder andere gecorrigeerd waar Handwritten Tekst Recognition (HTR) tekort schoot. Herfst noemde het ‘een verslaving’, en in sommige gevallen ‘alsof je een boek las’.

De technische kant van de applicatie werd eveneens geïntroduceerd met een kort filmpje. Hierna nam Marijn Koolen (project REPUBLIC, Huygens Instituut) ons stap voor stap mee door het technische proces. Koolen deelde zowel de uitdagingen als de meevallers: het percentage fouten was aanzienlijk lager dan verwacht. Verder benadrukte Koolen het belang van herhaling en formulair taalgebruik. Er is rekening gehouden met spellingverandering en variatie, waardoor het vinden van bepaalde namen of woorden veel gemakkelijker wordt.

De daadwerkelijke lancering van de webapplicatie vond plaats om 16:00 uur. Na het uitspreken van de woorden “is na generatie goetgevonden en de verstaan” door Hamilton, werd Goetgevonden officieel geopend. Na een aantal gezamenlijke zoekopdrachten kwamen drie enthousiaste proeftesters van Goetgevonden aan het woord. Binnen hun persoonlijke onderzoeken is deze webapplicatie van grote waarde: hij biedt een duidelijk overzicht en bespaart aanzienlijk veel zoektijd.

Kortom, de webapplicatie Goetgevonden biedt nieuwe mogelijkheden voor onderzoek. Dus, ben je bezig met een onderzoek of ben je gewoon benieuwd of je eigen achternaam erin voorkomt? Neem dan vooral een kijkje!

Valerie Krisman, vrijwilliger KNHG